با استفاده از تحقیقات پیشرو روانشناسان کریستینا ماسلاچ و همکارانش، ما اکنون میدانیم که فرسودگی شغلی عارضهای با سه نشانه است که در پاسخ به عوامل تنشزای شدید شغلی روی میدهد. بیایید هر یک از این نشانهها را بررسی کنیم .
خستگی مفرط
مهمترین نشانه فرسودگی شغلی است. خستگی شدید جسمی، فکری و عاطفی از این جمله است که توانایی افراد برای کار اثربخش را تضعیف میکند و احساس مثبت آنها نسبت به کاری که انجام میدهند را کاهش میدهد. این وضع ممکن است از الزامی بودن حضور همیشگی در محیط کار، فرهنگ سازمانی کار در ۲۴ ساعت شبانهروز در ۷ روز هفته، فشارهای شدید برای انجام کار در زمان معین، و داشتن وظایف شغلی خیلی زیاد مخصوصا وقتی شما کنترل کمی بر روی کار خود دارید، کارتان را دوست ندارید یا مهارتهای لازم برای انجام کار را ندارید، ناشی شود. در حالت خستگی مفرط، شما خود را در موقعیتی مییابید که قادر نیستید بر روی تصویر کامل شغل خود تمرکز کنید، حتی کارهای روتین و وظایف لذتبخش قبلی به نظرتان دشوار میآید و نه میدانید که در محیط کار خود چه میکنید و نه میدانید که در خارج آن چه میخواهید بکنید.
بدبینی فرد
از کاهش درگیری او در شغلش، مشخص میشود. شما با بدبینی به صورت روانی از شغل خود فاصله میگیرید. شما به جای اینکه فکر و احساس خود را به مسئولیتها، پروژهها، همکاران، مشتریان یا سایر ذینفعان اختصاص دهید، احساس جدایی، منفیبافی و حتی بیعاطفگی میکنید. بدبینی میتواند نتیجه بار کاری زیاد باشد یا به دلیل وجود تعارض بالا در محیط کار، بیعدالتی و عدم مشارکت در تصمیمگیریها، بهوجود آید.
بدبینی دائمی، نشانهای از آن است که شما ارتباطتان با شغل خود را از دست دادهاید، از شغل خود لذت نمیبرید و نسبت به آن احساس غرور نمیکنید.
حس ناکارآمدی
به احساس عدم شایستگی و نداشتن موفقیت و بهرهوری در کار اشاره دارد. افرادی که این نشانه فرسودگی شغلی را دارند، احساس میکنند که مهارتهایشان کاهش یافته و نگران این هستند که توانایی موفقیت در موقعیتهای خاص یا انجام دادن وظایفی خاص را ندارند. این نشانه اغلب بهدنبال خستگی مفرط و بدبینی بروز میکند چرا که افراد پس از کاهش انرژی جسمی و روحی و از دست دادن رابطهای که با شغل خود دارند، دیگر نمیتوانند با حداکثر ظرفیت خود کار کنند.
فرسودگی شغلی میتواند با حس ناکارآمدی تقویت شود، یعنی زمانی که شما فقدان منابع و پشتیبانی لازم برای انجام کار را حس میکنید، مانند فقدان زمان، اطلاعات، انتظارات شغلی واضح، استقلال کاری و روابط خوب با کسانی که شما برای موفقیت با آنها سروکار دارید.
نبودن بازخور و تقدیر شایسته نسبت به کار نیز میتواند به این فهرست اضافه شود. چرا که باعث میشود شما در مورد کیفیت کاری که انجام دادهاید، آگاهی حاصل نکنید و احساس کنید که مورد قدردانی نیز واقع نشده اید.
با وجود اینکه هر یک از این سه نشانه با دو نشانه دیگر همبستگی دارد و اغلب یکی از نشانهها، نشانههای دیگر را نیز در پی دارد، اما افراد مدلهای متفاوتی از لحاظ شکل فرسودگی شغلی دارند.
همچنین افراد میتوانند یکی از نشانهها را کمتر داشته باشند و دو نشانه دیگر را بیشتر بروز دهند. اگرچه اکثر استراتژیهای جلوگیری از فرسودگی شغلی که در مورد آنها بحث خواهیم کرد، برای حذف هر سه نشانه طراحی شدهاند اما خوب است که شما مدل فرسودگی شغلی خاص خودتان را بشناسید تا بدانید که در مورد کدامیک از این سه نشانه، نیازمند کمک بیشتری هستید.
منبع: HARVARD BUSINESS REVIEW
ترجمه شده توسط: دکتر شهلا برجعلی لو
تهیه شده در خانه موفقیت | TFETIMES